Nằm vắt bên kia dãy Trường Sơn, tỉnh Xiêng Khoảng của nước bạn Lào có đường biên giới giáp ranh với tỉnh Nghệ An của Việt Nam. Nói về địa lý Tuyên Quang khá xa Xiêng Khoảng nhưng hai tỉnh lại có một lịch sử cách mạng bền chặt.
Ngày 29-6-2022, tại trụ sở UBND tỉnh Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang và tỉnh Xiêng Khoảng
tiếp tục ký Biên bản hợp tác giai đoạn 2021-2025.
Năm 1951 tại xã Kim Bình (Chiêm Hóa) Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng đã quyết định tách Đảng Cộng sản Đông Dương gồm Việt Nam, Lào, Campuchia để thành lập ở mỗi nước Đông Dương một Đảng Mác-Lênin riêng. Ở Việt Nam, Đại hội đã thành lập Đảng Lao động Việt Nam và đưa Đảng ra hoạt động công khai. Cùng thời điểm đó tại thôn Làng Ngòi, Đá Bàn, xã Mỹ Bằng (Yên Sơn), Hoàng thân Xuphanuvông và đồng chí Cayxỏnphômvihản đã ở, làm việc từ tháng 6 năm 1950 đến cuối năm 1951. Nơi đây đã diễn ra những sự kiện lịch sử quan trọng của cách mạng Lào và ghi dấu mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào: Đại hội các lực lượng kháng chiến Lào, ngày 13-8-1950 tại thôn Làng Ngòi; Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm, làm việc với các đồng chí lãnh đạo Chính phủ kháng chiến Lào và thăm đồng bào địa phương tại thôn Đá Bàn tháng 12-1950. Ngày nay, Khu di tích cách mạng Lào ở Tuyên Quang là di tích được xếp hạng cấp quốc gia, địa chỉ đỏ về nguồn, giáo dục truyền thống đoàn kết Việt- Lào.
Sau nhiều lần bang giao của nước bạn Lào nói chung và tỉnh Xiêng Khoảng nói riêng thăm Khu di tích cách mạng Lào trên đất Tuyên Quang, tình cảm giữa hai nước, hai tỉnh càng gắn bó keo sơn, thủy chung, son sắt. Với những cơ duyên đó, tỉnh Tuyên Quang và tỉnh Xiêng Khoảng chính thức thiết lập quan hệ hợp tác hữu nghị sau khi ký kết Biên bản hợp tác giai đoạn 2012-2015 nhân chuyến thăm, làm việc tại tỉnh Tuyên Quang vào tháng 3-2012 của Đoàn công tác tỉnh Xiêng Khoảng do đồng chí U-thên Ma-xí-xon-xay, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tổ chức tỉnh Xiêng Khoảng làm Trưởng đoàn. Trải qua 10 năm thiết lập quan hệ với hai lần ký kết. Biên bản hợp tác chính thức, dưới sự quan tâm, ủng hộ, tạo điều kiện của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân hai nước, mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa Tuyên Quang và Xiêng Khoảng đã ngày một gắn bó, hợp tác đi vào chiều sâu, hiệu quả và thực chất, mang lại những kết quả thiết thực.
Lãnh đạo tỉnh và Đoàn đại biểu tỉnh Xiêng Khoảng thăm Khu di tích
cách mạng Lào tại thôn Làng Ngòi, xã Mỹ Bằng.
Giai đoạn hợp tác 2016-2020, trong lĩnh vực xây dựng Đảng, hai bên trao đổi kinh nghiệm về xây dựng chi bộ vững mạnh, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên. Lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, tỉnh Tuyên Quang hỗ trợ triển khai Dự án hỗ trợ ứng dụng công nghệ thụ tinh nhân tạo, chế biến, bảo quản thức ăn chăn nuôi bò tại huyện Pẹk, tỉnh Xiêng Khoảng, giai đoạn 2018-2020; Dự án hỗ trợ lập Quy hoạch vùng trồng cỏ phục vụ phát triển chăn nuôi bò và một số loại cây ăn quả chủ lực tỉnh Xiêng Khoảng đến năm 2025, định hướng đến năm 2035; phương án hỗ trợ bê giống nuôi sinh sản nhằm phát triển ngành chăn nuôi tỉnh Xiêng Khoảng; kế hoạch tập huấn hệ thống thú y cơ sở huyện Pẹk, tỉnh Xiêng Khoảng.
Ngoài ra, trong giai đoạn 2016-2020, tỉnh Tuyên Quang tiếp tục triển khai Dự án trồng thử nghiệm một số giống chè mới có năng suất cao phù hợp với điều kiện sinh thái tỉnh Xiêng Khoảng. Hai tỉnh cũng tích cực hợp tác trong lĩnh vực văn hóa và du lịch, giao lưu nhân dân. Trường Đại học Tân Trào, trường Cao đẳng nghề Kỹ thuật-Công nghệ tỉnh Tuyên Quang đã tiếp nhận mỗi trường 20 học sinh Lào theo học. Hai tỉnh tổ chức nhiều đoàn lãnh đạo sang thăm, làm việc, hàng loạt doanh nghiệp đi cùng có cơ hội giao lưu, tìm được cơ hội đầu tư, hợp tác. Trước sự bùng phát của dịch bệnh Covid-19 tỉnh Tuyên Quang gửi tặng 50.000 khẩu trang y tế hỗ trợ tỉnh Xiêng Khoảng chống dịch.
Cuối tháng 6-2022, Đoàn đại biểu tỉnh Xiêng Khoảng do đồng chí Sỉ-vi-lay Sẻng-cha-lơn, Tỉnh ủy viên, Phó Tỉnh trưởng tỉnh Xiêng Khoảng làm Trưởng đoàn đã thăm và làm việc tại Tuyên Quang để tổng kết giai đoạn hợp tác 2016-2020, ký biên bản hợp tác giai đoạn 2021-2025. Cụ thể, trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, tỉnh Tuyên Quang hỗ trợ tỉnh Xiêng Khoảng nâng cao năng lực phòng, chống dịch bệnh cho hệ thống thú y cơ sở; xây dựng mô hình và chuyển giao kỹ thuật thâm canh cây ăn quả, mô hình trồng cỏ làm thức ăn chăn nuôi.
Đoàn đại biểu tỉnh Xiêng Khoảng làm việc với Trường Đại học Tân Trào,
thăm các em học sinh, sinh viên Lào đang học tập tại nhà trường.
Lĩnh vực giáo dục và đào tạo, hai bên hỗ trợ giảng dạy tiếng Việt, tiếng Lào cho 2-3 cán bộ, công chức của mỗi bên. Tuyên Quang tài trợ 50 suất học bổng cho học sinh, sinh viên của tỉnh Xiêng Khoảng đến học tập tại trường Đại học Tân Trào và 50 suất học bổng đào tạo dạy nghề ngắn hạn cho học sinh, sinh viên tỉnh Xiêng Khoảng đến học tập tại trường Cao đẳng nghề Kỹ thuật-Công nghệ Tuyên Quang. Bên cạnh đó, lĩnh vực đầu tư, thương mại, văn hóa, du lịch, thông tin và truyền thông sẽ được hai bên tăng cường trao đổi, hợp tác, quảng bá lẫn nhau, tạo tour, tuyến du lịch giữa hai tỉnh một cách hiệu quả, thiết thực. Tại Lễ hội Thành Tuyên hàng năm, tỉnh Xiêng Khoảng cử đoàn đại biểu sang dự, có chương trình văn nghệ tham gia biểu diễn, tăng cường quảng bá văn hóa, giao lưu nhân dân.
Ở Tuyên Quang có biết bao nhiêu Anh hùng liệt sỹ, thương binh, bệnh binh, cựu chiến binh từng tham gia chống đế quốc Mỹ xâm lược ở chiến trường Lào, trong đó có tỉnh Xiêng Khoảng với địa danh ác liệt Cánh đồng Chum nổi tiếng. Ngày nay tỉnh có cả Hội Hữu nghị Việt Nam-Lào tỉnh Tuyên Quang nhằm vun đắp tình đoàn kết đặc biệt giữa hai dân tộc, hai tỉnh gắn bó keo sơn, đời đời bền vững.
Theo Báo Tuyên Quang